Κυριακή του εκ γενετής τυφλού - Το πρόβλημα της «κληρονομικής αμαρτίας» (Πατρώνου Γ.)

    

    Η ευαγγελική περικοπή με το χωριό «ποιός αμάρτησε, αυτός ή οι γονείς του ώστε να γεννηθεί τυφλός;», θέτει ασφαλώς το πρόβλημα της κατανόησης της αμαρτίας, ως ενός γενικού φαινομένου με όλες τις συνέπειες επί της φύσεως και της ιστορίας και της προσωπικής αμαρτίας με τις επιπτώσεις στην ατομική μας ζωή.

    Είναι αλήθεια ότι ο άνθρωπος πάντα θέλει να ερμηνεύει τα φαινόμενα γύρω του. Ζητά «λογικές εξηγήσεις» για το καθετί. Έτσι, έχει ανάγκη μιας λογικής ερμηνείας για την αμαρτία, την ασθένεια και το θάνατο. Υπάρχει άραγε κάποια σχέση μεταξύ αυτών; Όπως η γέννηση και το καλό αποτελούν ένα μεγάλο αγαθό για τη ζωή του ανθρώπου, όμοια η αμαρτία και ο θάνατος αγγίζουν το βαθύ μυστήριο της ιστορίας. Και πολλές φορές αυτό το μυστήριο δεν επιδέχεται καμιά ερμηνεία. Παραμένει ένα ανεξήγητο μυστήριο. Το μόνο που μπορούμε να προσεγγίσουμε είναι μια λογική ερμηνεία των συνεπειών για τη ζωή.

    Όταν, λοιπόν, μελετούμε την ασθένεια και τη σχέση της με την αμαρτία, νομίζω, πως εδώ χρειάζεται μια αποτόλμηση για την υπέρβαση της «λογικής της ερμηνείας». Και η υπέρβαση αυτή μπορεί να είναι δυνατή μόνο με την αποδοχή του μυστηρίου του θαύματος, μέσα στο σχέδιο της θείας αγάπης. Πρόκειται για την αποδοχή της «λογικής του θαύματος» έναντι της «λογικής της ερμηνείας».

    

    Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε τήν απάντηση του Κυρίου στο επίμονο ερώτημα των μαθητών και του λαού για την αιτία της ασθένειας του τυφλού. Όλοι πίστευαν πως πίσω από την ασθένεια αυτή κρύβεται κάποιο βαρύ αμάρτημα, του ιδίου ή των γονέων του. Επειδή, όμως, γεννήθηκε τυφλός πρέπει το αμάρτημα να σχετίζεται με τους γονείς του. Ο κόσμος ζητά πάντα κάποια καταδίκη. Μόνο έτσι ικανοποιείται το κοινό αίσθημα της δικαιοσύνης. Πρόκειται για μια νομική ερμηνεία των πραγμάτων της ζωής και της σχέσεως του άνθρωπου με το Θεό.

    

    Η απάντηση του Ιησού Χριστού αιφνιδιάζει τους πάντες· «ούτε αυτός αμάρτησε, ούτε οι γονείς του». Απενοχοποιεί τους πάντες και καλεί τους ανθρώπους να μην είναι αρνητικοί στις κρίσεις τους για τους άλλους, επιρρίπτοντας πάντοτε ευθύνες κι εκεί που δεν υπάρχουν. Το κάλεσμα είναι για μια υπέρβαση της νομικής λογικής προς τη λογική της αποδοχής και της αγάπης.

    Το συγκλονιστικό είναι στη συνέχεια της απάντησης του Ιησού: η περίπτωση του τυφλού θα αποδείξει το μέγεθος της αγάπης του Θεού· «αλλά για να φανερωθουν τα έργα του Θεού σ’ αυτόν». Και ασφαλώς τα «έργα του Θεού» και η αγάπη του Θεού δεν φανερώνονται με την ασθένεια και τη μακροχρόνια ταλαιπωρία του τυφλού -αυτά είναι ιστορι­κά δεδομένα, έτσι εξάλλου γεννήθηκε από τη μάνα του- αλλά με την άγαπητική παρέμβαση του Χριστού και με τη θεραπεία. Τα «έργα του Θεού» φανερώνονται με το γεγονός του θαύματος. Καλούμαστε, επιτέλους, να δούμε τη ζωή πέρα από τους λογικούς συσχετισμούς των αιτίων και των αποτελεσμάτων. Ασφαλώς, η ασθένεια και ο θάνατος κρύβουν το μυστήριο της οδύνης των ανθρώπων. Αλλά πρέπει να δούμε τη ζωή και τους ανθρώπους πέρα από τη λογική του κακού και της αμαρτίας, μέσα στη λογική της αγάπης του Θεού και του θαύματος. Φαίνεται πως είμαστε ανυποψίαστοι προς αυτή την κατεύθυνση, της λειτουργίας του θαύματος στη ζωή μας.

Σωματική τύφλωση και πνευματική τυφλότητα

    Η κατάληξη της σημερινής ευαγγελικής περικοπής είναι ότι ο τυφλός, τελικά, διά του θαύματος του Κυρίου «ανέβλεψεν». Αλλά για τον Ευαγγελιστή δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία η σωματική τύφλωση, όσο η πνευματική τυφλότητα. Ο εκ γενετής τυφλός, αν και υστερούσε στη σωματική όραση, ήταν ο μόνος από όλους που μπόρεσε να δει με τα μάτια της ψυχής του το αληθινό πρόσωπο του Ιησού, ως Μεσσία και Λυτρωτή. Ο τυφλός είδε καλύτερα και σωστότερα από τους βλέποντες. Στο πρόσωπο του εκπληρώθηκε εκείνο το θαυμαστό, «μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες».

    Είναι θαυμαστό, αλλά συμβαίνει πολλές φορές, ανθρώποι που έχουν κάποια σωματική στέρηση, ή στερούνται πολλών υλικών αγαθών, να έχουν μια ποιότητα ζωής πολύ υψηλή και ζηλευτή από τους υγιείς και τους πλουσίους. Φαίνεται, τελικά, ότι στον πνευματικό στίβο «οι τυφλοί βλέπουν και όσοι βλέπουν είναι τυφλοί». Αυτό που έχει σημασία είναι να είσαι κυρίως εσωτερικά υγιής. Και η εμμονή, κατά ένα τρόπο στυγνό και απόλυτο, στους θρησκευτικούς κανόνες, χωρίς την απαιτούμενη ευαισθησία και φιλανθρωπία για την ανθρώπινη ατέλεια, οδηγεί πολλές φορές σε στρεβλώσεις πνευματικές.

    Οι Γραμματείς και Φαρισαίοι, οι άνθρωποι αυτοί που προβάλλονται ως «τύποι» θρησκευτικής συνέπειας, δεν αντιλαμβάνονται τίποτε από αυτό που συντελείται στη περίπτωση του εκ γενετής τυφλού. Είναι πέρα για πέρα ανυποψίαστοι για το συντελούμενο θαύμα. Αυτό μόνο που τους ενδιαφέρει είναι αν καταλύθηκε η αργία του Σαββάτου με τη θεραπεία του τυφλού. Εμμένουν σε σχολαστικές αναζητήσεις, στη λογική της ερμηνείας του φαινομένου και σε εξηγήσεις του «τί» και του «πώς», ως αποδεικτικά στοιχεία αυτού που οι ίδιοι δεν κατανοούν. Ζουν, πράγματι, σε μια πνευματική τυφλότητα.

Βέβαια, δεν τίθεται εδώ το ψευτοδίλημμα: σωματική τύφλωση ή πνευματική τυφλότητα. Το θαύμα αναφέρεται στον όλο άνθρωπο, στο σώμα του και στη ψυχή του. Ποτέ στην Καινή Διαθήκη δεν παρουσιάζονται διχαστικά διλήμματα. Ο άνθρωπος είναι ενιαία ενότητα και ολότητα.

    Ο άνθρωπος είναι οντολογικά «σώμα», όπως είναι και «πνεύμα». Γι’ αυτό και δεν υπάρχει στο Χριστιανισμό διάκριση μεταξύ σώματος και ψυχής, πνεύματος και ύλης. Ή ο όλος άνθρωπος μετέχει στο θαύμα, ή όλος απέχει της σωτηριολογικής χάριτος. Η θέωση και η βασιλεία του Θεού αναφέρεται στον όλο άνθρωπο και στην καθόλου δημιουργία, υλική και πνευματική.

    Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή γίνεται μια ενδιαφέρουσα πρόσκληση για μια διαφορετική αντιμετώπιση της σωματικής στέρησης, της ασθένειας και της αμαρτίας. Σωματική ασθένεια δεν σημαίνει και αμαρτωλότητα. Όπως και αρτιμέλεια και σωματική ευρωστία δεν σημαίνει απαραίτητα και υγιή άνθρωπο ή ποιότητα ζωής. Αυτή είναι μια κοσμική αντιμετώπιση των πραγμάτων. Στον πνευματικό χώρο υπάρχει μια άλλη λογική, εκείνη του θαύματος. Ο σωστός υγιής άνθρωπος έχει μια άλλη θέαση του κόσμου και της ζωής. Βλέπει τη ζωή και τα ανθρώπινα πράγματα να βρίσκουν την πληρότητά τους μόνο στη λειτουργία της αγάπης, στην αποδοχή της χάριτος και στο γεγονός του θαύματος. Αν το θαύμα εξοστρακισθεί από τη ζωή μας, τότε όλα είναι σκοτεινά, είμαστε από εκείνους που έχουν μάτια αλλά δεν βλέπουν και αυτιά που δεν ακούνε.

    Μακάριοι, λοιπόν, οι ακούοντες και βλέποντες τα μηνύματα του ουρανού. Μακάριοι αυτοί που λειτουργούν με τη λογική του θαύματος και υπερβαίνουν τη λογική της θρησκευτικής και φαρισαϊκής σχολαστικότητας.

Γ.Π.Πατρώνου, Ομοτ. Καθηγ. Παν/μίου Αθηνών. «Κήρυγμα και Θεολογία» τ. Β'

Ηλ. Πηγή: imnp.gr 

Η Κυριακή της Σαμαρείτιδος (Μητροπολίτης Σουρόζ Αντώνιος Bloom (†))

Όταν η Σαμαρείτης βιάστηκε για να γυρίσει στο χωριό της και άρχισε να καλεί τους γείτονές της για να έρθουν και να δουν το Χριστό, είπε: Ελάτε! Είναι ένας άνθρωπος, ο οποίος μου τα είπε όλα όσα έκανα! Και ο κόσμος μαζεύτηκε και άκουγε όσα ο Χριστός είχε να τους πει.

Καμιά φορά σκεφτόμαστε: Τι απλά ήτανε τότε! Πόσο εύκολα η γυναίκα μπόρεσε να πιστέψει, και τι εύκολο ήταν για αυτήν, αφού μόλις είχε εντυπωσιαστεί από την θαυμάσια συνάντηση, στράφηκε στους άλλους για να τους πει: “Ελάτε να δείτε έναν άνθρωπο που μιλάει, όπως δεν μίλησε ποτέ ένας άνθρωπος. Να δείτε τον άνθρωπο ο οποίος χωρίς να πω καμία λέξη, με κοίταξε και είδε το βάθος της καρδιάς μου και το σκοτάδι της ζωής μου. Είδε και τα κατάλαβε όλα!”. Άραγε δεν συμβαίνει αυτό με καθέναν από μας;

Ο Χριστός δεν της είχε πει κάτι πολύ ιδιαίτερο. Της είπε μόνο, ποια είναι, πώς είναι η ζωή της, πώς τη βλέπει ο Θεός. Αυτό μπορεί να μας το πει κάθε μέρα και όχι μέσα από ένα μυστηριώδες βίωμα, όπως έχει συμβεί σε μερικούς αγίους, αλλά με πιο απλό τρόπο.

Αν στραφούμε στο Ευαγγέλιο και το διαβάζουμε κάθε μέρα ή το διαβάζουμε από καιρό σε καιρό με μια ανοιχτή καρδιά – την οποία δεν έχουμε πάντα – μπορούμε να φανταστούμε, πως ο Χριστός κρατάει μπροστά μας έναν καθρέπτη, στον οποίον βλέπουμε τον εαυτό μας, “ποιος είμαι”. Μπορούμε να χαιρόμαστε με αυτό που βλέπουμε ή, αντίθετα, να τρομάξουμε, πόσο διαφορετικοί είμαστε από ότι φαινόμαστε ή από τις δικές μας αυταπάτες για τον εαυτό μας. Ο Χριστός είπε στη γυναίκα: “Πήγαινε να φωνάξεις τον άντρα σου!”. Εκείνη αποκρίθηκε: “Δεν έχω άντρα”. Και ο Χριστός τότε απάντησε: «Σωστά είπες, γιατί πέντε άντρες πήρες, και αυτός που μαζί του τώρα ζεις, δεν είναι άντρας σου» …

Μερικοί πατέρες σχολίαζαν αυτή την κουβέντα με τα εξής: Ο Χριστός της είπε μεταφορικά: Ναι, ήσουν παντρεμένη με όλα όσα μπορούσαν να σου προσφέρουν οι πέντε αισθήσεις και έχεις καταλάβει ότι δεν μπορείς να βρεις ολοκληρωμένη ικανοποίηση από καμία από αυτές. Τώρα απόμεινες μόνο εσύ η ίδια: το σώμα σου και ο νους σου. Και αυτά δεν μπορούν να σε χορτάσουν περισσότερο από τις πέντε αισθήσεις, ούτε να σου δώσουν εκείνη την πληρότητα, που χωρίς αυτή δεν μπορείς να ζεις. …

Άραγε, δεν μας λέει ο Χριστός αυτό, όταν διαβάζουμε το Ευαγγέλιο, όταν βάζει μπροστά μας την εικόνα, ποιος θα μπορούσαμε να είμαστε, όταν μας καλεί σ’ εκείνο το μεγαλείο, για το οποίο μας προόρισε; Για εκείνο το μεγαλείο, το οποίο ο απόστολος Παύλος περιγράφει σαν ώριμη ηλικία του Χριστού: Να είμαστε ανθρώπινοι, όπως Εκείνος. Επειδή είναι γνήσιος άνθρωπος που έφτασε την πληρότητα της ολόκληρης, ατελείωτης κοινότητας με το Θεό.

Ας διδαχτούμε από αυτή την γυναίκα! Γιατί κι εμείς στρεφόμαστε προς όλες τις κατευθύνσεις, για να πάρουμε τροφή τούτου του κόσμου, για να χορτάσουμε, αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να χορτάσουμε από τίποτα, γιατί ο άνθρωπος είναι πιο βαθύς από τον υλιστικό κόσμο, είναι αρκετά φαρδύς για την ψυχολογία. Μόνο ο Θεός μπορεί να γεμίσει αυτό το πλάτος και βάθος. Αν μόνο μπορούσαμε να το καταλάβουμε, θα βρισκόμασταν ακριβώς στην ίδια κατάσταση με τη γυναίκα. Δεν χρειάζεται, όμως, να συναντήσουμε τον Χριστό σ΄ένα πηγάδι. Επειδή το πηγάδι είναι το Ευαγγέλιο, μια πηγή από όπου κυλάει το νερό της ζωής. Το Ευαγγέλιο δεν είναι υλιστικό πηγάδι. Είναι πηγάδι για το άλλο νερό, το οποίο πρέπει να πίνουμε.

Ας ακολουθήσουμε αυτή τη γυναίκα! Ας συνειδητοποιήσουμε και ας καταλάβουμε, ότι όλα αυτά με τα οποία είμαστε δεμένοι σαν να τα είχαμε παντρευτεί, δεν μπορούν να μας ικανοποιήσουν. Ας αναρωτηθούμε: Ποιος είμαι μέσα σε εκείνη τη εικόνα, όπου με βλέπει ο Θεός; Και τότε μπορούμε να πάμε στους άλλους για να τους πούμε: “Συνάντησα έναν άνθρωπο που έβαλε έναν καθρέπτη μπροστά μου, και είδα τον εαυτό μου, όπως είμαι. Μου έχει πει τα πάντα για μένα. Έλα να δεις! Πάμε να τον ακούσεις”! Και οι άνθρωποι θα έρθουν και θα ακούσουν και τότε θα στραφούν σε μας και θα πουν: “Η πίστη μας δεν στηρίζεται πια στα δικά σου λόγια, γιατί εμείς οι ίδιοι Τον έχουμε τώρα ακούσει, και ξέρουμε πως πραγματικά Αυτός είναι ο Χριστός και σ΄Αυτόν πιστεύουμε”.

Αμήν

Ἡλ. Πηγή: alopsis.gr

Η Αγία Μεγαλομάρτυς Ειρήνη (Αρχιμ. Ανανία Κουστένη)

Αρχιμανδρίτης Ανανίας Κουστένης

Έλαμψε στον 4^ο μ. Χ. αιώνα. Ήταν Περσίδα. Εκτάκτου καλλονής και σοφίας μεγάλης και χάριτος. Ο πατέ­ρας της ήταν διοικητής μιας επαρχίας. Κι ελέγετο Λικίνιος. Την είχε μονάκριβη. Και  έφτιαξε πύργο, όπως ξέρομε για την αγία Βαρβάρα, και την έβαλε εκεί, κι έβαλε και κοπέλες να την υπηρετούν κι ένα σοφό δάσκαλο, τον Απελλιανό, να την μαθαίνει γράμματα. Για τον χριστιανισμό δεν είχε ακούσει. Ή, μάλλον, είχε ακούσει τα χειρότερα. Δυσφη­μούσαν εκεί τους χριστιανούς, μ’ ό,τι ανοίκειο και μ’ ό,τι αρνητικό. Πήγε μια μέρα, βρήκε ο πατέρας της απ’ το παζάρι μια θεραπαινίδα, υπηρέτρια ωραιότα­τη. Και την πήρε να υπηρετεί την κόρη του. Αυτή ήταν, όμως, χριστιανή. Συνετή και ταπεινή. Την αγάπησε η Πηνελόπη, έτσι λέγανε αρχικά την Ειρήνη, και σιγά σιγά εκείνη, με τον υπέροχο τρόπο της, την έφερε στον Χριστό. Κι εβαπτίσθη.

Πηγή:xrostiras.blogspot.com

Τό ’μαθε ο πατέρας της και σκύλιασε. Και την υπέβαλε σε βασανιστήρια. Έβαλε άλογα άγρια και αδάμαστα, να την καταπατήσουν. Κι ένα φεύγει από ’κει που ήταν και πατούσαν την Πηνελόπη, την είχαν βάλει εν τω μεταξύ Ειρήνη, τό ’χε ζητήσει ο Χριστός τ’ όνομά της, γι’ αυτό η Πηνελόπη γιορτάζει της αγίας Ειρήνης, να το ξέρουν, και πάει και σκοτώνει τον Λικίνιο. Τά ’χασαν όλοι. Και πόνεσε η ψυχή της, όμως. Γιατί οι χριστιανοί έχουν τα καλύτερα αισθήματα για τους φυσικούς γονείς και για κάθε άνθρωπο. Για τους αμαρτωλούς όλους. Για τους διώκτες. Και προσευχήθηκε θερμά στον Αναστάντα και σηκώθηκε ο πατέρας της. Ήταν καλή φύσις.

Ήταν, όμως, στο σκοτάδι. Στην πυρσολατρεία και στην ηλιολατρεία. Και μόλις το είδε αυτό, κατεπλάγη. «Τί ειν’ αυτό, παιδί μου;» λέει. «Αυτή είναι θρησκεία. Πού ’μαστε τόσο καιρό στο σκοτάδι;» Και την ημέρα εκείνη εβαπτίσθη και αυτός και η γυναίκα του και τρείς χιλιάδες Πέρσες. Και μάλιστα ο Λικίνιος άφησε τη θέση που είχε, δεν μπορούσε, άλλωστε να την κρατήσει, την άφησε και μόνος του, και πήγε εκεί στο παλάτι πού ’χε φτιάξει στην κόρη του, στο εξοχικό, κι έμεινε εκεί και μόνασε ο άνθρω­πος. Κι είχε και την Ειρήνη από κοντά κι εκείνη έκανε όλες τις φιλανθρωπίες, όλες τις αγαθοεργίες.

Αλλά ο νέος άρχοντας που ήλθε, ο Σεδδεκίας, κι αφού απέθανε ο Λικίνιος, τον οποίο εσέβετο, παρότι είχε γίνει, δεν ήτο αυτοκράτωρ ο Λικίνιος, λοιπόν, χριστιανός, γι’ αυτό δεν τον εδίωκε. Μόλις έφυγε ο Λικίνιος, την υπέβαλε, λοιπόν, σε πολλά και μεγά­λα βασανιστήρια.  Κι εκείνη στο τέλος νίκησε. Και αμέ­τρητοι Πέρσες, χιλιάδες Πέρσες, ήλθαν στην Εκκλησία του Χριστού. Μεγάλη αγία η αγία Ειρήνη. Πολύ μεγάλη αγία. Πάρα πολύ μεγάλη αγία. Και μετά, ο Σαπώρ ο Β’, ο Σαβώρειος, κατά τον άγιο Θεοφάνη, την εξεδίωξε. Πήρε στράτευμα και πήγε στα βουνά, εκεί που κατέφυγε η αγία, να την κατα­διώξει. Και τί έπαθε; Τυφλώθηκε. Και αυτός και όλο το στράτευμα. Και ακινητοποιήθηκαν και δεν ήξεραν τι συμβαίνει. Και τότε η αγία τούς θεράπευσε θαυματουργικά. Και την άφησε. Τί να κάνει το θηρία αυτό; Σου λέει, εδώ αυτή είναι πιο δυνατή από μένα. Κι απ’ τούς Θεούς μας κι απ’ τους μάγους μας κι απ’ τις φωτιές μας κι από τους ήλιους μας. Την άφησε.

Κι εκείνη, σιγά-σιγά, άρχισε να κάνει την Ιεραπό­στολο. Γιατί είναι ιεραπόστολος και ισαπόστολος η αγία Ειρήνη. Και ήλθε μέχρι την Έφεσο. Έκαμε κέντρο ιεραποστολής την Έφεσο, συνέχισε το έργο και του αποστόλου Παύλου και του ευαγγελιστή Ιωάννη, του Θεολόγου, του αγίου Τιμοθέου κι έφερε αμέτρητους στην Εκκλησία. Και πλήρης ημερών εκοιμήθη στην ’Έφεσο η αγία μεγαλομάρτυς και ισαπόστολος Ειρήνη, αφού έφερε αμέτρητους στον Χριστό και τους έβαλε στον παράδεισο. Νά ’χουμε την ευχή της. Κι όσοι την εορτάζουν κι έχουν τ’ όνομά της και την τιμούν, να την έχουν παραπά­νω.

( Αρχιμ. Ανανίας Κουστένης, Εαρινό Συναξάρι, τ. Β΄, σ. 90-93)

Ἡλ. Πηγή: pemptousia.gr

Ἐκ τῆς ὡραίας τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἑορτῆς (Χρυσοστόμου Σμύρνης)

Ἐκ τῆς ὡραίας τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἑορτῆς [1]

«Χαῖρε κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ·
εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν·
εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ·
ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν,
καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν»
(Λουκ. 1, 28. 31)

Αἱ ὀλίγαι, ἀλλὰ φαιδραὶ καὶ ἀθάνατοι αὗται λέξεις τοῦ Ἀγγέλου Γαβριὴλ πρὸς τὴν Παρθένον Μαρίαν ἐξαγγέλουσι ὅλον τὸ ὑψηλὸν καὶ θαυμαστὸν μυστήριον, τὸ ὁποῖον κρύπτεται ὑπὸ τὴν παροῦσαν ἑορτήν, ἣν μετὰ τηλικαύτης χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης ἑορτάζει τὴν σήμερον σύμπας ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανικὸς κόσμος.

Αἱ λέξεις αὗται περιέχουσι τὴν φαιδρὰν καὶ χαρμόσυνον ἀναγγελίαν τοῦ πλέον ὑψηλοῦ καὶ θαυμαστοῦ γεγονότος, τὸ ὁποῖόν ποτε συνέβη ἐν τῷ κόσμῳ ἀφ᾿ ὅτου ὑπάρχει ὁ κόσμος.

Τὸ γεγονὸς τοῦτο τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἀποτελεῖ ἐν τῷ θρησκευτικῷ καὶ ἠθικῷ κόσμῳ τὸ κέντρον τρόπον τινὰ τῆς πνευματικῆς βαρύτητος δι᾿ ἅπασαν τὴν δημιουργίαν· ὅλα τὰ πρὸ αὐτοῦ μεγάλα κοσμοϊστορικὰ γεγονότα δὲν ἦσαν εἰμὴ προπαρασκευὴ δι᾿ αὐτό, καὶ ὅλαι αἱ μετὰ ταῦτα παγκόσμιοι ἐπὶ τοῦ σύμπαντος μεταβολαὶ δὲν ἦσαν ἄλλο τι εἰμὴ ἀποτέλεσμα αὐτοῦ. Καὶ διὰ τοῦτο ἑορτάζοντες τὴν σήμερον τὸ μέγιστον τοῦτο καὶ θαυμαστότατον τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἱστορικὸν γεγονός, τὸ ὁποῖον εἶνε τὸ φαιδρὸν προοίμιον τῆς σωτηρίας καὶ χαρᾶς καὶ εὐδαιμονίας δι᾿ ὅλον τὸ ἀνθρώπινον γένος, ἂς μελετήσωμεν αὐτὸ ταυτοχρόνως μετὰ σεβασμοῦ καὶ θαυμασμοῦ, μεμιγμένων μετὰ στοργῆς καὶ εὐγνωμοσύνης βαθυτάτης. Καὶ πρὸς τοῦτο ἂς στρέψωμεν τὸν λογισμὸν ἡμῶν πρὸς τὰ ὀπίσω· ἂς ἀναποδίσωμεν νοερῶς καὶ ἂς ἔλθωμεν εἰς τὴν πρώτην 25ην Μαρτίου, ἡ ὁποία ἐννέα μῆνας πρὶν ἀρχίσῃ ἡ νέα ἀπὸ Χριστοῦ χρονολογία ἀνέτειλεν ἐπὶ τῆς γῆς. Διέλθωμεν ἕως Ναζαρέτ, καὶ ἴδωμεν τί τὸ ρῆμα τοῦτο, ὅπερ ὁ Ἄγγελος εὐαγγελίζεται.

Εἰς τρία σημεῖα ἐπικαλοῦμαι ἐγὼ τὴν προσοχήν σας.

α) Ἡ σκηνὴ ἐκτυλίσσεται ἐν τῇ ὡραίᾳ καὶ δροσοσταλάκτῳ Γαλιλαίᾳ, τῆς ὁποίας ἡ καλλονὴ καὶ τὰ ἀναρίθμητα ποικιλόχρωμα ἄνθη, τὰ ὁποῖα τότε ἐστόλιζον τὴν τερπνὴν ἐκείνην χώραν ἀπετέλουν κατᾶ τῆν τότε ἐποχὴν ἕνα ὡραῖον ἐπίγειον παράδεισον, λίαν κατάλληλον καὶ ἄξιον νὰ δεχθῇ τοιοῦτον οὐράνιον ἀγγελιαφόρον, κομιστὴν τῶν τερπνῶν καὶ χαρμοσύνων χαιρετισμῶν τούτων «Χαῖρε κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ·εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν· εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ· ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν».

Εἰς τοιοῦτον τερπνὸν καὶ δροσοστάλακτον τόπον ἠθέλησεν ὁ Θεὸς ν᾿ ἀκουσθῇ διὰ πρώτην φορὰν τὸ φαιδρὸν τοῦτο μήνυμα τοιούτου οὐρανίου ἐπισκέπτου, μήνυμα ἀνοῖγον τοὺς νέους ὁρίζοντας τῆς χάριτος, τῆς ἀγαθότητος καὶ τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ εἰς τὸν κόσμον, μήνυμα μέλλον νὰ καταστήσῃ τοὺς ἀνθρώπους φαιδροτέρους, εὐτυχεστέρους, ἀγαθωτέρους, ἁγιωτέρους, πράγματι εὐλογημένους καὶ κεχαριτωμένους ἐν Χριστῷ, ἀξίους ἑνὶ λόγῳ πολίτας τῆς ἐρχομένης βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Τὸ μήνυμα τοῦτο ἔφθασεν εἰς τὴν μυροβόλον Ναζαρὲτ κατὰ μίαν τερπνὴν ἡμέραν τῆς ἀνοίξεως τὴν 25ην Μαρτίου, ὁπότε εἰς τὸ θερμὸν καὶ εὐκραὲς τῆς Παλαιστίνης κλῖμα ἡ γῆ εἶνε ἐνδεδυμένη τὴν φαιδρὰν καὶ χαρίεσσαν καταπράσινον στολήν της, ὁπότε αἱ ἀκτινοβολίαι τοῦ ἐαρινοῦ τῆς Παλαιστίνης ἡλίου ἐχρύσιζον τὰς κορυφὰς τῶν πέριξ ὀρέων, ὁπότε τὰ ᾠδικὰ πτηνὰ ἀνέμελπον τὰ γλυκύτατα αὑτῶν ᾄσματα, ὡς προσευχὰς πρὸς τὸν οὐράνιόν μας Πατέρα, τὰ ἄνθη ἀνέδιδον τὰς μυστικὰς αὑτῶν εὐωδίας, καὶ αἱ ἁπαλαὶ τῶν ζεφύρων πνοαὶ ἐθώπευον ἐπιχαρίτως ὅλην τὴν ἐκ τῆς νάρκης καὶ τῆς νεκρώσεως τοῦ χειμῶνος ἀφυπνιζομένην ἐξωτερικὴν φύσιν.

Ὅλα ὅλα ταῦτα ἦσαν σύμβολα τῆς φαιδρότητος καὶ χαρᾶς τὴν ὁποίαν ὁ ἐξ οὐρανοῦ ἐπισκέπτης ἦλθε καὶ εὐηγγελίσθη εἰς τὴν πτωχὴν καὶ ταπεινήν, ἀλλ᾿ ἁγνὴν καὶ πανάσπιλον κόρην τοῦ λαοῦ, τὴν Παρθένον Μαρίαν, λέγων πρὸς αὐτὴν «Χαῖρε κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ·εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν· εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ· ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ, καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν».

β) Ἡ ἀγαθότης τοῦ Θεοῦ δὲν ἠθέλησεν, ὡς βλέπετε, νὰ ὁρίσῃ καμμίαν ἔνδοξον πόλιν καὶ κανὲν βασιλικὸν παλάτιον καὶ μέγαρον ὡς τόπον τῆς διαμονῆς τῆς Μητρὸς τοῦ Θεανθρώπου, οὐδὲ ὁ υψηλὸς Θεὸς κατεδέχθη νὰ ἐπιβλέψῃ εἰς τὴν θυγατέρα πλουσίου τινὸς Φαρισαίου ἢ λαμπροῦ τινος Ἄρχοντος τοῦ Ἰσραήλ, καὶ αὐτὴν νὰ ὁρίσῃ ὡς μητέρα τοῦ Κυρίου.

Ὁ Ἄγγελος ἔκρουσε μίαν πτωχικὴν καλύβην, εἰς μίαν ἐξοχικὴν ἀγροικίαν, τὴν Ναζαρέτ, καὶ ἐκεῖ ἐξέλεξε μίαν πτωχὴν παρθένον, μνηστὴν ἑνὸς ταπεινοῦ ἐργάτου τέκτονος διὰ νὰ προσφέρῃ εἰς αὐτὴν τὴν ἔξοχον ταύτην καὶ μοναδικὴν τιμήν.

Ὁπόσον διὰ τοῦτο οἱ πτωχοὶ τοῦ λαοῦ χρεωστοῦμεν νὰ εἴμεθα εὐγνώμονες πρὸς τὸν οὐράνιόν μας Πατέρα, πρὸ τὸν τόσον πτωχεύσαντα δι᾿ ἡμᾶς υἱὸν τοῦ Θεοῦ! ὁπόσον ἡ προτίμησις αὕτη τῆς πτωχῆς κόρης τῆς Ναζαρὲτ εἶνε πλήρης βαθυτάτης σημασίας, καὶ ὁπόσον ἡ ἐπίδρασις αὐτῆς ἐπὶ τὰς τύχας τοῦ κόσμου ἡπῆρξεν εὐεργετικὴ καὶ σωτήριος!

Ἡ ἐκλογὴ αὕτη τῆς πτωχῆς κόρης τοῦ Ἰωακεὶμ καὶ τῆς Ἄννης σκορπίζει τὴν παρηγορίαν εἰς τὰς τάξεις τῶν πτωχῶν καὶ ἐνδεῶν, ἐξευγενίζει τὴν ἀληθῆ πτωχείαν, τιμᾷ, ἀνυψοῖ καὶ μεγαλύνει τὴν μεγίστην πλειονότητα τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, ἤτοι τὸν τίμιον καὶ ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου του τρῶγοντα τὸν ἔντιμον ἄρτον τῆς πενίας ἐργατικὸν λαόν.

Ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀποσταλεὶς ἄγγελος ν᾿ ἀντιπαρέλθῃ τὰ βασιλικὰ ἀνάκτορα, τοὺς ἀρχιερατικοὺς οἴκους, τὰς φαρισαϊκὰς πρωτοκαθέδρας, τὰ πλούσια καὶ ἔνδοξα καὶ κατάχρυσα μέγαρα, ὅπου ἡ μεγαλοπρέπεια καὶ ἡ χλιδὴ ἁμιλλῶνται πρὸς τὰ μεγαλεῖα καὶ τοὺς τίτλους τῶν ἀξιωμάτων, ἐνώπιον τῶν ὅποίων ὑποκλίνονται οἱ ἄνθρωποι καὶ νὰ ἐκλέξῃ μίαν ἁγνὴν κόρην ἐκ τῆς ταπεινῆς ἐκείνης κοινωνικῆς τάξεως, εἰς τὴν ὁποίαν ἀνήκει καὶ θὰ ἐξακολουθῇ ν᾿ άνήκῃ πάντοτε ἡ μεγάλη πλειονότης τῆς ἀνθρωπότητος, δὲν σᾶς φαίνεται ὅτι τοῦτο εἶνε ἓν τῶν ὑψίστων καὶ παρηγόρων διδαγμάτων, τὰ όποῖα κρύπτονται ὄπισθεν τῆς ἱερωτάτης ταύτης ἑορτῆς;

Ὁ οὐράνιος ἀπεσταλμένος ἠθέλησε νὰ μᾶς διδάξῃ ὅτι μία ζωὴ ἤρεμος, ταπεινὴ καὶ ἀφανὴς ἀλλὰ πλήρης ἀθωότητος καὶ γαλήνης συνειδήσεως, ζωὴ ἑνὸς ἐργάτου ἢ ἀγρότου εἶνε ἡ ὄντως εὐδαίμων καὶ ἀξία τῆς προτιμήσεως τοῦ οὐρανοῦ ζωή. Ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ ν᾿ ἀναλάβῃ τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν ἐκ μιᾶς πτωχῆς καὶ ταπεινῆς κόρης τοῦ ἐργατικοῦ λαοῦ!

Δι᾿ αὐτὸν θὰ ἦτο ἐσχάτη ταπείνωσις νὰ γεννηθῇ ἐν μέσῳ ἀπαστραπτόντων παλατίων καὶ ἐπὶ λαμποκοποῦντος χρυσοῦ θρόνου ὡς βασιλεὺς ὅλου τοῦ σύμπαντος.

Ἀλλὰ νὰ ἔλθῃ ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ νὰ σαρκωθῇ καὶ ἐνανθρωπήσῃ ἐκ μητρὸς οἰκούσης ἐν τῇ πτωχικῇ καλύβῃ ἑνὸς τέκτονος, τοῦτο εἶνε μεγαλεῖον καὶ θαῦμα, ὑπερβαῖνον τὴν ἡμετέραν ἀντίληψιν καὶ τὸν ἡμέτερον θαυμασμὸν. Δι᾿ ὅ καὶ μόλις ἐννοοῦμεν διὰ τόσην ταπεινὴν κόρην τοῦ λαοῦ τὸ ὕψος γλώσσης τοιαύτης «Χαῖρε κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ·εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν· εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ. Ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ, καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν».

γ) Ἀλλὰ καὶ ὁ τρόπος, καθ᾿ ὅν ἐνεφανίσθη ὁ Ἄγελος, καὶ τὸ περιεχόμενον τοῦ ἀγγελικοῦ χαιρετισμοῦ δεικνύουσιν ὅτι ἐδῶ εὑρισκόμεθα ἐνώπιον τοῦ πλέον θαυμαστοῦ γεγονότος τῆς παγκοσμίου ἱστορίας.

Πολλάκις, ὡς ἀναγινώσκομεν καὶ ἐν τῇ Παλαιᾷ καὶ ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ, ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ ἀπεστάλησαν εἰς τὸν κόσμον, ἵνα δηλώσωσιν εἰς τοὺς ἀνθρώπους τὰς θείας βουλάς· ἀλλὰ πάντοτε καὶ πανταχοῦ βλέπομεν ὅτι οἱ πρὸς οὓς ἀπεστέλλοντο οἱ οὐράνιοι οὗτοι ἀγγελιαφόροι, ἔστω καὶ ἂν ἦσαν οἱ μέγιστοι τῶν προφητῶν καὶ οἱ ἁγιώτατοι τῶν ἀπεσταλμένων, ὑπεκλίνοντο μετὰ μεγίστου σεβασμοῦ ἐνώπιον τῶν λειτουργικῶν τούτων πνευμάτων καὶ ἤκουον παρ᾿ αὐτῶν τὰς διαταγὰς τοῦ Θεοῦ.

Μόνον ἐνταῦθα βλέπομεν διὰ πρώτην φορὰν τὸν Ἀρχάγγελον Γαβριὴλ νὰ παρουσιάζηται πλήρης σεβασμοῦ ἐνώπιον μιᾶς ταπεινῆς Παρθένου, καὶ ν᾿ ἀπευθύνῃ πλήρης θαυμασμοῦ τὸν χαιρετισμὸν τοῦτον πρὸς τὴν κεχαριτωμένην ταύτην κόρην «Χαῖρε κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ·εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν· εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ· ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ, καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν».

Ὁ χαιρετισμὸς οὗτος εἶναι τὸ ὑψηλότατον καὶ μεγαλοπρεπέστατον ἐγκώμιον, τοῦ ὁποίου ὑψηλότερον καὶ μεγαλοπρεπέστερον ἄλλο δὲν ἠκούσθη οὐδὲ θ᾿ ἀκουσθῇ ποτε ἐπὶ γῆς.

Τὸ ἐγκώμιον τοῦτο δὲν συνετάχθη ἐπὶ τῆς γῆς· τοῦτο κατηρτίσθη ἐν τῷ οὐρανῷ, ἐν τῷ συμβουλίῳ τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἑκάστη λέξις του εἶνε πλήρης ὑψίστου καὶ ἀφθάστου μεγαλείου καὶ περικλείει μυστήρια βαθύτατα δι᾿ Ἐκείνην, ἥτις ἐξ ὅλων τῶν πλασμάτων μόνη ἠξιώθη ὑπερεκπερισσοῦ νὰ δεχθῇ ἄνωθεν κεχαριτωμένη καὶ εὐλογημένη ἐν τῷ χορῷ ὅλων τῶν γυναικῶν.

Ἐκ τῶν ἀπειραρίθμων ἑκατομμυρίων γυναικῶν τοῦ άνθρωπίνου γένους, τὸ μέγιστον τοῦτο προνόμιον τὴς χάριτος καὶ εὐλογίας τοὺ Θεοῦ ἐδόθη, ὦ Παρθένε, εἰς σε, ἥτις ἀξιοῦσαι σήμερον νὰ συλλάβῃς καὶ γεννήσῃς τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ. Ἂν ἡ Εὔα ἦτο γυνή, ἐν τῷ προσώπῳ τῆς ὁποίας ἐδόθη ἡ κατάρα εἰς τὸ ἐξ αὐτῆς ἀνθρώπινον γένος, Σύ, ὦ Παρθένε, εἶσαι Ἐκείνη διὰ τῆς ὁποῖας θὰ ἔλθῃ ἡ εὐλογία, ἡ χάρις καὶ ἡ αἰώνιος ζωή.

Πολλαὶ γυναῖκες ἐποίησαν δύναμιν, ὡς λέγει ὁ σοφὸς Σολομών, πολλαὶ ἐποίησαν δόξαν, πολλαὶ συνέλαβον καὶ ἐγέννησαν μεγάλους καὶ ἐνδόξους ἄνδρας, τὸν Ἰσαὰκ ἡ Σάρρα, τὸν Ἰακὼβ ἡ Ρεβέκκα, τὸν Ἰωσὴφ ἡ Ραχήλ, τὸν Μωϋσῆν, τὸν Σαμουήλ, τὸν Δαυΐδ, τὸν Σολομῶντα ἄλλαι, καὶ τὸν ἐν γενητοῖς γυναικῶν μείζονα Ἰωάννην τὸ βαπτιστὴν ἡ Ἐλισάβετ.

Ἀλλὰ τὸν Θεάνθρωπον, Ἰησοῦν τὸν ἐκ Ναζαρέτ, τὸν λεγόμενον Χριστόν, τὸν Σωτῆρα καὶ Λυτρωτὴν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, τὸν Ἐλευθερωτὴν τῶν ἀθανάτων ἡμῶν ψυχῶν, τὸ θαῦμα τῆς ἱστορίας, τὸν Κύριον τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, Ἐκεῖνον ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Ὁποίου κάμπτουσι τὰ γόνατα τὰ ἐπουράνια καὶ τὰ ἐπίγεια, συνέλαβες σήμερον ἐν γαστρὶ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου Σύ, ὦ Παρθένε Θεοτόκε, ἡ καλὴ ὡς ὁ ἥλιος, ἡ ἀκεραία ὡς περιστερά, ἡ δροσοστάλακτος ὡς ἡ αὐγή, ἡ ἐκλεκτὴ ὡς ἡ Σελήνη, ἡ λευκὴ ὡς τὸ κρῖνον, ἡ κεχαριτωμένη κόρη, ἡ εὐλογημένη ἐν γυναιξί.

Χαῖρε διὰ τοῦτο κεχαριτωμένη, καὶ τὴν χαράν σου ταύτην φύτευσον καὶ ἐν ταὶς καρδίαις ἡμῶν, ἵνα καὶ χαίροντες ἐκεῖ εἰσέλθωμεν μετὰ τὴν ἐνταῦθα ἔξοδον εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου ἡμῶν. Ἀμήν.

[1] «Ἱερὸς Πολύκαρπος» Ἔτος Β΄ Σμύρνη, ἀρ. 103, 23.3.1913, σσ. 1668-1672

Αγίου Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Σμύρνης του Ιερομάρτυρος, Λόγοι ευσέβειας: Γραπτά κηρύγματα εις δεσποτικάς εορτάς, 1η έκδ., Θεσσαλονίκη, Μυγδονία, 2000

(Ἡλ. πηγή: agiosthomas.gr)