του
Ιωάννη Αν. Γκιάφη
Θεολόγου-
Πολιτικού Επιστήμονος
Το ταξίδι ξεκίνησε και ήδη σήμερα
βρισκόμαστε στη δεύτερη στάση αυτού. Δεύτερος σταθμός της Αγίας και Μεγάλης
Εβδομάδας είναι η Αγία και Μεγάλη Τρίτη. Εάν κάποιος ανοίξει το συναξάρι της
ημέρας αυτής, θα διαβάσει ότι κατ΄ αυτή η Εκκλησία θυμάται την παραβολή των
δέκα παρθένων. Η μέθοδος ομιλίας του Χριστού, η οποία στηρίζεται στις
παραβολές, αποτελεί σύνηθες φαινόμενο μέσα στο ιερό ευαγγέλιο. Με τον πλούσιο παραβολικό
λόγο του, ο Κύριος επεδίωκε να καταστεί πιο καταληπτός στο ευρύ κοινό. Αλλά
ποια είναι η παραβολή των δέκα παρθένων και πως συσχετίζεται με τη ζωή του κάθε
μέλους της στρατευομένης Εκκλησίας του Χριστού;
Ο ιερός ευαγγελιστής Ματθαίος αναφέρει
χαρακτηριστικά: «Η Βασιλεία του Θεού», διακήρυξε ο Διδάσκαλος Χριστός, «θα
μοιάζει με ό,τι συνέβη στις δέκα παρθένες που πήραν τα λυχνάρια τους και βγήκαν
να προϋπαντήσουν τον νυμφίο. Οι πέντε εξ αυτών ήταν συνετές, οι δε άλλες πέντε
άμυαλες. Οι άμυαλες παρθένες, ενώ πήραν τα λυχνάρια τους, δεν πήραν μαζί τους
λάδι. Αντιθέτως οι συνετές παρθένες πήραν μαζί με τα λυχνάρια τους και λάδι στα
δοχεία τους. Ο νυμφίος όμως αργούσε, και αυτές νύσταξαν και αποκοιμήθηκαν. Τα
μεσάνυχτα ξαφνικά ακούστηκε φωνή να λέει: ‘‘Ο νυμφίος καταφθάνει, βγείτε να τον
προϋπαντήσετε!’’ Τότε όλες οι κοπέλες ξύπνησαν και έσπευσαν να τακτοποιήσουν τα
λυχνάρια τους. Οι άμυαλες είπαν στις συνετές: ‘‘Δώστε μας από το λάδι σας, διότι
τα λυχνάρια μας σβήνουν. ‘‘Κι εκείνες τις απάντησαν: ‘‘Όχι, γιατί δεν φθάνει
και για μας. Πηγαίνετε στους εμπόρους να αγοράσετε για τον εαυτό σας.’’ Όμως,
την ώρα που πήγαιναν να αγοράσουν, έφθασε ο νυμφίος. Οι έτοιμες πέντε εισήλθαν
μαζί του στο γάμο και η θύρα έκλεισε. Μετά από λίγο επέστρεψαν οι άλλες πέντε
και είπαν: ‘‘Κύριε, κύριε άνοιξε μας’’. Αυτός τότε τους αποκρίθηκε: ‘‘Αλήθεια
σας λέω, δεν σας γνωρίζω’’. Και κατέκλεισε ο Χριστός την παραβολή αυτή με τα
παρακάτω λόγια: ‘‘Αγρυπνάτε, λοιπόν, γιατί δεν ξέρετε ούτε την ημέρα ούτε την ώρα
που θα έρθει ο Υιός του ανθρώπου.» (Ματθ. κε΄,1-13)
Μια αλληγορική ιστορία
παρατίθεται με σκοπό να διεγείρει τον άνθρωπο από το λήθαργο της αμαρτίας. Να
τον αφυπνίσει από τον ύπνο της καταπτώσεώς του. Να τον ξεσηκώσει από την
ραστώνη της ζωής του. Μας κρούει τον κώδωνα ο Χριστός, θέλοντας να μας περάσει
τον ακατάπαυστο ήχο της Βασιλείας των Ουρανών, της πραγματικής πατρίδας κάθε
χριστιανού. Ο Θεάνθρωπος έρχεται και υποδεικνύει στον καθένα την πνευματική
ετοιμότητα που πρέπει να έχει, διότι είναι άγνωστος ο χρόνος του θανάτου του
και άγνωστη η ημέρα της Κρίσεως. Οι
άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας βλέπουν στα πρόσωπα των πέντε συνετών παρθένων
εκείνους που αφενός περιμένουν την Ουράνια Βασιλεία, αφετέρου έχουν
προετοιμασθεί κατάλληλα. Καλλιεργούν αρετές, μα κυρίως την αρετή της
ελεημοσύνης. Ενώ στα πρόσωπα των άλλων πέντε άμυαλων παρθένων βλέπουν τους οκνηρούς και πνευματικά
ράθυμους, οι οποίοι αδιαφόρησαν ως προς την αρετή της ελεημοσύνης. Το λάδι που
φροντίζουν να έχουν οι πέντε φρόνιμες δεν είναι τίποτε άλλο παρά η αρετή της
ελεημοσύνης στον άνθρωπο.
Ερμηνεύοντας την παραβολή αυτή ο
Ιερός Χρυσόστομος τονίζει πως ο λόγος μη εισόδου των άμυαλων παρθένων μέσα στο
γάμο είναι η έλλειψη της ελεημοσύνης. Έπρεπε να προνοήσουν για το λάδι των λυχναριών
τους. Να υπάγουν από πριν στους εμπόρους για να αγοράσουν έλαιο, όπου έμποροι
είναι οι πτωχοί αδελφοί. Αυτό συμβαίνει και με αυτούς που θέλουν να γευθούν τα
επουράνια αγαθά, αλλά δεν ελεούν τον αδελφό. Δε συμπονούν τον πονεμένο. Δεν παρηγορούν τον φυλακισμένο.
Δεν διακονούν τον άρρωστο. Δε συντρέχουν γενικότερα στον εμπερίστατο. Ο άγιος
Ιάκωβος ο Αδελφόθεος συνοψίζει την ελεημοσύνη ως εξής: «Εάν κάποιος αδελφός ή κάποια αδελφή δεν έχουν ρούχα να ντυθούν και
στερούνται το καθημερινό τους φαγητό και εσύ του πεις: ‘‘Ο Θεός μαζί σας!
Εύχομαι να βρείτε ρούχα και να χορτάσετε φαγητό’’, ποιο το όφελος, αν δεν του
δώσεις τα απαραίτητα που χρειάζεται το σώμα;»(Ιακ. β΄ 15-16) Η ελεημοσύνη,
είτε εκ του υστερήματος, είτε εκ του περισσεύματος, είναι επιτακτική ανάγκη,
ιδιαιτέρως δε μέσα στις άγιες ημέρες. Η μη καλλιέργεια της ελεημοσύνης στη ζωή
μας δεν ανοίγει, κλείνει τον Παράδεισο. Ελεώντας τον πάσχοντα, θα μας ελεήσει
και μας ο Κύριος κατά την ημέρα της επί γης Δευτέρας παρουσίας του. Επενδύεις
στον ‘άλλον’, επενδύεις στον Ουρανό!