Κυριακή της Πεντηκοστής - Διαίρεση ή ενότητα της χριστιανικής κοινότητας;

Ιωάννου Αν. Γκιάφη

Θεολόγου- Πολιτικού Επιστήμονος 

(Ιωαν. ζ' 37-52, η΄12) 

Όλοι γνωρίζουμε πως ζούμε σε έναν κόσμο αντιθέσεων. Αναλύεται ένα θέμα και επ’ αυτού εκφράζονται χίλιες δυο γνώμες. Μα και σε έναν απλό διάλογο, πόσες διαφορετικές απόψεις διατυπώνονται; Ο κάθε συνομιλητής προσεγγίζει το θέμα από την δική του οπτική γωνία. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν στο τέλος αντί της συμφωνίας, ο διάλογος καταλήγει σε μια διαφωνία. Εξάλλου αλλεπάλληλες φορές η ιστορία έχει καταδείξει πως πολλές διαιρέσεις και διασπάσεις διαφόρων κοινωνικών ομάδων προήλθαν από μια προϋπάρχουσα διαφωνία. Η ίδια η Εκκλησία του Χριστού πόσα δεινά βίωσε εξαιτίας των σχισμάτων; Πόσο δίχασε και δημιούργησε τεράστιες ρωγμές στην κοινή εκκλησιαστική συνείδηση το μεγάλο σχίσμα του 1054; Η Δυτική Εκκλησία φιλοδοξώντας την εξουσιαστική κυριαρχία, αποκόπτει την κοινωνία της με την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Αποκόπτει τον ίδιο της τον εαυτό από την ανόθευτη και ακαινοτόμητη ευαγγελική αλήθεια. Πολλές οι συνέπειες, με πρωταρχικές την πλάνη και το ψέμα! Επομένως τα σχίσματα λειτούργησαν και λειτουργούν περισσότερο καταστρεπτικά, παρά ευεργετικά για την κοινωνική ολότητα ή την χριστιανική κοινότητα.

Ένα σχίσμα μεταξύ του Ιουδαϊκού όχλου πραγματώνεται και στη σημερινή ευαγγελική περικοπή. Αρχικά ο ιερός ευαγγελιστής Ιωάννης μας πληροφορεί ότι το πλήθος των ανθρώπων καθίσταται ακροατής του αψεγάδιαστου και ζωήρρυτου λόγου του Θεανθρώπου. Πρόκειται για έναν λόγο, όπως οι ίδιοι αργότερα ομολογούν ενώπιον των Φαρισαίων, γεμάτο χάρη και σοφία· «Οὐδέποτε οὕτως ἐλάλησεν  ἄνθρωπος ὡς οὗτος ὁ ἄνθρωπος» (Ιωαν. ζ',46). Κι όμως αυτός ο θεάρεστος λόγος στέκεται η αφορμή του διχασμού των ακροατών. Διχάζονται ως προς την ταυτότητα του προσώπου που τους κήρυξε. Άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι ο προφήτης που τους προανήγγειλε ο Μωυσής. Άλλοι στο πρόσωπό του αναγνωρίζουν τον Μεσσία Χριστό. Και άλλοι αρνούνται ότι είναι ο προσδοκώμενος Μεσσίας με το επιχείρημα του ερχομού του από την Βηθλεέμ και όχι από την Γαλιλαία. Αυτός δε θα έλκει την καταγωγή του από το βασιλικό γένος του Δαυίδ. Γι' αυτό ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος με μία και μόνο φράση συνοψίζει την όλη αυτή διχοστασία ως εξής: «Σχίσμα οὖν ἐγένετο ἐν τῷ ὄχλῳ δι' αὐτὸν»(Ιωαν. ζ',43).

Είναι αλήθεια πως η μη βεβαιότητα περί του προσώπου του Θεανθρώπου Χριστού έφερε μεταξύ τους την φιλονικία. Μπορεί ο Κύριος να κατέφθασε στη γη με σκοπό την ειρηνική και αγαπητική συνύπαρξη των ανθρώπων, να όμως που σήμερα αντί της ενότητας συναντούμε τον διαχωρισμό. Βεβαίως η βαθύτερη αιτία του φαινομένου δεν είναι η διάσπαση, αλλά η απουσία της ασφαλούς πίστης προς τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Ο ιερός Θεοφύλακτος θα τονίσει πως δεν διχάζονται οι άρχοντες, διότι εκ των προτέρων δεν δέχονται τον Χριστό. Εκείνος που διχάζεται, είναι ο λαός. Χωρίζεται σε αυτούς που πιστεύουν αληθινά και σε αυτούς που δεν εμπιστεύονται τον Ζωοδότη Κύριο. Άρα ο διχασμός απορρέει από την απουσία μιας συντεταγμένης γραμμής ως προς την ορθή πίστη.

Ο Χριστός ξεκάθαρα επισημαίνει πως μέτοχοι της αγιοπνευματικής χάριτος και εμπειρίας θα καταστούν μόνο «οἱ πιστεύοντες» σε Αυτόν (Ιωαν. ζ',39). Μπορεί το σημερινό ευαγγελικό γεγονός να εκτυλίσσεται προ της Πεντηκοστής, όμως ο Δωρεοδότης Κύριος υπόσχεται πως όσοι τον εμπιστεύονται θα λάβουν στη ζωή τους το Άγιον Πνεύμα. Μήπως αυτό δεν συνέβη την ημέρα της Πεντηκοστής υπό των αγίων Αποστόλων; Λαμβάνουν το Πανάγιον Πνεύμα οι μαθητές Του, όσοι δηλ. εγκατέλειψαν τα πάντα και Τον ακολούθησαν μέχρι τον ζωηφόρο θάνατό Του. Και αυτή η απόλυτη εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπο του Κυρίου επιβραβεύεται, όταν με την κάθοδο του Τρίτου πρόσωπου της Αγίας Τριάδος εγκολπώνονται την πνευματική σοφία και τα ζωοποιά νάματα. Από ασήμαντοι αλιείς μεταβάλλονται σε αστείρευτους ποταμούς των θείων δογμάτων της πίστεως. Πλέον γίνονται έμφωτοι και ένθεοι. Το σημαντικότερο απ' όλα είναι ότι προικίζονται με όλα τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος και καθίστανται γνήσια μέλη του σώματος του Χριστού.

Παράλληλα οι άγιοι Απόστολοι εκείνη την ημέρα συνειδητοποιούν την παγκόσμια διάσταση της ιερής αποστολής τους. Χωρίς να χάσουν καιρό ξεκινούν το ευαγγελικό κήρυγμα «εις πάντα τα έθνη». Μιλούν στα πλήθη για το Πάθος, το Σταυρό και την Ανάσταση του Σωτήρος Χριστού, έχοντας ως αποτέλεσμα να κατορθώσουν να μυήσουν στην χριστιανική αλήθεια χιλιάδες ψυχές ανθρώπων. Δεν απολαμβάνουν μόνο τα δώρα του Αγίου Πνεύματος, αλλά γίνονται και οι ίδιοι πηγές πολλών πνευματικών δωρεών και για τους άλλους ανθρώπους. Πολύ εύστοχα ο άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς θα ρωτήσει: «Ήταν ποτέ δυνατό από άνθρωπο, ν' απλωθεί ένα ζωηφόρο βάλσαμο σ' ολόκληρη την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία;». Και απαντάει ο άγιος: «Ποτέ και με κανένα τρόπο. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο από το πύρινο Άγιο Πνεύμα, που από τα στόματα των Αγίων Αποστόλων, σκόρπισε την ουράνια σπίθα στη γη, που βρισκόταν σε πνευματικό σκοτάδι».

Πράγματι το Τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος είναι ο «κινητήριος μοχλός» όλης της Εκκλησίας, από τα αποστολικά χρόνια μέχρι σήμερα. Αυτό εμπνέει, καθοδηγεί και προπορεύεται στην εκκλησιαστική ζωή. Αυτό δεν διαιρεί, απεναντίας ενώνει τα πιστά μέλη της «Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής» Εκκλησίας. Εάν υφίσταται διάσπαση, είναι ανθρώπινη ενέργεια και όχι αγιοπνευματική κίνηση. Ακόμη και το κοντάκιο της σημερινής εορτής με εμφαντικό τρόπο διατρανώνει ότι «εις ενότητα πάντας εκάλεσε». Καλεί όσους πιστεύουν στο Άγιον Θεό σε μια ενότητα, σε μια ενιαία χριστιανική κοινότητα. Δυστυχώς όμως αυτή η ενότητα βλέπουμε να διασαλεύεται, ακόμη και μέσα στην ίδια την Ορθόδοξη Εκκλησία. Πόσες διαφορετικές απόψεις διατυπώθηκαν τον τελευταίο καιρό για το εάν επιτρέπεται ή όχι, ο εκκλησιασμός; Πόσες ξεχωριστές γνώμες ειπώθηκαν για την Θεία Κοινωνία σε σχέση με τον κορωνοιό; Ο εκκλησιασμός πείραξε ή μήπως ο ευαγγελικός έλεγχος των πάσης φύσεως ανομημάτων μας; Αντί να επιχειρείται η συσπείρωσή μας στον οίκο του Θεού, εγκαταλείπεται και το τελευταίο εχέγγυο της σωτηρίας μας. Αγνοείται παντελώς πως «αἴτιος τῶν κακῶν, οὔκ ἐστι ὁ Θεὸς» (Μ. Βασίλειος), υπαίτιες είναι οι ανόσιες και ανίερες καθημερινές μας πράξεις, η πεπτωκυία ανθρώπινη φύση μας.

Το Άγιον Πνεύμα μας καλεί άπαντες να επανέλθουμε στον δρόμο της χάριτος και της ευλογίας. Αρκεί εμείς να κάνουμε το βήμα της ειλικρινούς μετανοίας και της στροφής μας προς τον υπεραιώνιο Θεό. Ας παρακαλέσουμε λοιπόν μαζί με τον άγιο Συμεών τον νέο Θεολόγο, τα εξής· «έλα Πανάγιον Πνεύμα, αναπνοή μου και ζωή μου, η παρηγοριά της ταπεινής μου ψυχής. Έλα χαρά μου, δόξα μου, ατέλειωτη μου απόλαυση». Αμήν!